Документи: Со таг Темелни права

Овој извештај во сенка ги обединува во единствена кохерентна целина сите наоди, заклучоци и препораки што произлегоа од следењето на областите содржани во Поглавјето 23 – Правосудство и темелни права. Ова е седми ваков извештај што го објaвува Институтот за европска политика (ЕПИ) – Скопје, земајќи ги предвид коментарите и мислењата на невладините организации.

Образованието е неизбежен дел од животниот циклус на секоја индивидуа, па поради тоа неговиот квалитет има огромно влијание врз нејзиниот континуиран развој. Правото на образование како човеково право за прв пат го сретнуваме во Универзалната декларација за човекови права од 1948 година.1 Во нашето законодавство, правото на образование е уредено во член 44 од Уставот кој предвидува дека секој има право на образование кое е достапно на секого под еднакви услови, додека пак посебните закони ги уредуваат условите и реализацијата во основното, средното и високото образование.2 Од меѓународен аспект, Универзалната декларација за човекови права во член 26 предвидува дека секој има право на образование, додека пак Европската конвенција за човекови права во член 2 од Протоколот 1 предвидува дека на никого не може да му се одземе правото на образование. Понатаму, ова универзално право е предвидено и во Конвенцијата за правата на детото, УНЕСКО Конвенцијата против дискриминација во о

Овој извештај претставува сеопфатен преглед на различните практики, политики и постапки во однос на системот на азил во Република Северна Македонија во 2020 година. Извештајот ги истакнува главните предизвици со кои се соочуваат барателите на азил и бегалците за време на постапката за азил и при остварување на другите права. При изработката на овој документ беа користени: a) податоци прибавени при застапување на барателите на азил, бегалците и мигрантите, лицата под супсидијарна заштита и признаените бегалци во Република Северна Македонија, б) податоци прибавени при мониторинг на состојбата и постапувањето од страна на органите со бегалците и мигрантите во транзитните центри, каде што МЗМП има достапни канцеларии, и в) податоци прибавени при присуството во канцеларијата во Прифатниот центар за баратели на азил во Скопје. Дополнително, за потребите на овој извештај беа прибавени информации од јавен карактер и беа искористени многубројни достапни извештаи и литература.

Правото на здружување и јавен собир само по себе не значи само здружување на граѓаните со физичко присуство преку кое тие би изразиле незадоволство од одредена владина одлука која ги засега нивните права и интереси. Во последните неколку години се забележува тренд на зголеменo користење на интернет алатки преку кои граѓаните на една земја можат да дејствуваат во онлајн просторот на ист начин како што би постапиле со физичко присуство. Во Северна Македонија, трендот на користење онлајн алатки го доживува својот врв со прогласувањето на пандемија на Ковид 19. Целта на оваа анализа е да се сублимира Меѓународната правна рамка за слободата на мирно собирање во дигиталната ера и да се презентираат обврските на државата. Исто така, да се истражат можностите и предизвиците на собирите во дигиталната ера и влијанието на новите технологии во остварувањето на правото на слободен собир. А истовремено да се направи споредба и истражување за концептот на дигитално посредувани собири во Се

Овој извештај е подготвен во рамките на проектот „Елиминација на мачењето и нечовечкото постапување во затворите и установите за лишување од слобода“, финансиски поддржан од Европската Унија. За целите на проектот е склучен Меморандум за соработка помеѓу Македонското здружение на млади правници, Хелсиншкиот комитет за човекови права и Управата за извршување на санкциите. Извештајот се базира на теренски посети од страна на претставничката од Хелсиншкиот комитет за човекови права – Ина Џугуманова, претставници од Македонското здружение на млади правници – Арбен Гудачи, како и над,ворешни експертки ангажирани од мониторинг тимот, психијатар – Марија Костадиновска и психотерапевт – Елисавета Секуловска. Експертките беа ангажирани со цел проценка на потенцијалниот импакт на материјалните услови во затворите и установите за лишување од слобода врз лицата коишто престојуваат во овие установи. Проценката е спроведена преку обезбедување на психијатриско и психотерапевтско советување на осудени

Документот е достапен само на англиски јазик. The reforms conducted under the auspices of the EU negotiations undoubtedly transformed the judiciary accelerated the fight against corruption and improved the system for the protection of fundamental rights and freedoms. Although these reforms enabled Croatia to become a member of the EU, their results and outcomes were not entirely in line with expectations. Moreover, in the case of Croatia like in many other Central and East European EU member states, it is evident and clearly visible that after the EU conditionality had passed many of the started reforms were not finalised due to changes of political priorities or were reversed (either by changing or choosing not to implement the current policies).

Овој извештај од следењето на Стратегијата го следи планот за мониторинг на спроведувањето и евалуација на резултатите од Стратегијата за реформа на правосудниот сектор 2017-2022 година, што содржи индикатори ориентирани кон граѓаните и нивната интеракција со правосудството, за стратешките цели, насоки, мерки и активности од Стратегијата. Показателите ги мерат резултатите од Стратегијата за реформа на правосудниот сектор 2017-2022 низ призмата на човековите права и ефектите врз граѓаните, наспроти целокупното работење на секторот.

По напорите во отежнати услови и доста краток период да се донесе Стратегијата за реформа на правосудниот сектор 2017–2022 година, кои се резултатите кои се исполнија согласно истата, а каде се недоследностите во нејзината имплементација? Кои се пропустите, научените лекции и клучните предизвици кои треба да се земат предвид при подготовка на нова стратегија за реформа на правосудниот сектор? Прочитајте го краткиот документ изработен од страна на претседателката на работната група која ја изработи Стратегијата за реформа на правосудниот сектор 2017–2022 година.

Судските одлуки треба да се изготвуваат на достапен, едноставен и јасен јазик, тие мораат да бидат аргументирани, јавно објавени во разумен рок и засновани врз праведна и јавна расправа. Согласно практиката на ЕСЧП, образложенијата мораат да содржат аргументација во однос на решавачките и клучните тврдења, аспекти и наводи што биле пресудни за донесување одлука во определен правец. Целта на оваа анализа, е да придонесе кон унапредување на квалитетот на судските одлуки во делот на кривичното право, на самата постапка, како и да придонесе кон унапредување на воедначеноста на одлуките со цел да се одговори на очекувањето на граѓаните за правото на фер и правично судење и пристапот до правда.

Уставните судови се посебни уставни органи кои како своја надлежност ја имаат контролата над уставноста, а некаде и на законитоста. Како резултат на оваа нивна значајна улога во политичките системи на државите тие претставуваат клучен елемент на конституционализам кој претставува противтежа (ограничување) на парламентарната супрематија и извршната власт во процесот на остварувањето на државната власт и за воспоставување систем на “уставна демократија“ заснован на супрематија на Уставот. Во оваа смисла, една од основните функции на уставните судови е да го обезбедат важењето на темелниот принцип на поделбата на власта на законодавна, извршна и судска во едно демократско општество, односно да ги контролираат и да ги држат носителите на овие власти во границите на нивните уставни прерогативи, заради остварување и развој на демократското општество засновано на владеење на правото и човековите права.